BÁNH TÉT Trà Cuôn

Từ gói bánh tét và bán lẻ . . . đi đến thương hiệu

Bà Thạch Thị Lết người Khmer ở tận ấp Hòa Lục, xã Hiệp Hòa cùng huyện Cầu Ngang đã hơn 70 tuổi, gần 40 năm đeo đuổi nghề góo bánh tét nói rằng cả nhà biết gói nhiều loại bánh như: Bánh tét, bánh lá dừa, bánh ú để bỏ mối cho các quán nước ven đường và bán lẻ. Chị Thạch Thị Di, người con gái thứ 9 của bà Lết kể lại, ngày xưa do nhà anh em rất đông ( có đến 12 người con, 4 trai, 8 gái), nên hễ lớn một chút là má tui kéo vô dạy nghề. Má tui đã nuôi tụi tui lớn khôn nhờ nghề này nên anh em tụi tui tin mình sẽ sống được.

Ngã 3 Trà Cuôn là giao lộ của 3 tuyến giao thông từ thị xã Trà Vinh đi  Cầu Ngang- Duyên Hải và hương lộ đi đến các xã Hiệp Hòa, Nhị Trường, Trường Thọ, nơi có đông đồng bào dân tộc Khmer sinh sống. Nơi đây là điểm tạm dừng của các loại xe khách, người bán hàng rong đón khách ở ngã ba này. Trong số đó có chị Hoàng Thị Lý.

Chị Lý là chủ sạp bánh tét Hai Lý, kể lại: Ngày xưa tôi đã bán bánh tét của bà Thạch Thi Lết bỏ mối. Hồi đó loại bánh chỉ bằng cuồm tay thôi và nhân bánh là chuối, mỡ đậu xanh. Dần dần những người qua đường đến mua ăn thấy ngon, họ nói sao không bán loại bánh lớn hơn để tiện đi giỗ - oải, nhân bánh thêm thịt, trứng vịt muối để tăng thêm hương vị. Từ đó tôi liên kết với bà Lết để sản xuất ra loại "Bánh tét" mang hương vị như ngày hôm nay.

Bánh tét Trà Cuôn ngon từ nếp sáp, ngọt từ nhưn…Nếu bánh tét Cần Thơ sẫm màu lá cẩm thì bánh tét Trà Cuôn đẫm thấm màu xanh nhờ lá bù ngót. Khéo nức bánh( cột dây) vừa đủ độ chặt, cũng không quá lỏng nên bánh tét Trà Cuôn có thể để được từ 5 đến 7 ngày vẫn ngon lành. Hiện nay mỗi cơ sở sản xuất từ 250 đến 300 đòn bánh tét mỗi ngày, đặc biệt là trong những tết, ngày lễ Oóc-Om-Bok ( lễ cúng trăng của người Khmer), mỗi cơ sở có thể sản xuất trên 1.000 đòn bánh mỗi ngày

Thương hiệu " Bánh tét Trà Cuôn"

GTZ đang thực hiện dự án Xây dựng thương hiệu " Bánh tét Trà Cuôn" ( Dự án Cải thiện sự tham gia thị trường cho người nghèo ở tỉnh Trà Vinh) tại xã Kim Hòa. 7 cơ sở sản xuất lập thành Tổ sản xuất bánh tết Trà Cuôn. TS Phan Thị Giác Tâm, Giảng viên khoa Kinh tế Môi trường- nông nghiệp thuộc trường Đại Học Nông Lâm TPHCM, chuyên gia hướng dẫn kỹ thuật bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, nâng cao chất lượng bánh cho biết: Chúng tôi giúp bà con bảo đảm tính an toàn tuyệt đối về điều kiện ATVSTP, sau đó sẽ xây dựng và bảo vệ thương hiệu " Bánh tét Trà Cuôn và gợi ý nếu muốn có màu bánh xanh thật đẹp, thay vì bà con sử dụng lá chuối để gói bánh theo cách truyền thống, chúng ta sẽ thay bằng lá dông thì màu bánh sẽ đẹp hơn dễ bắt mắt người tiêu dùng".

Chị Hai Lý là người Kinh, hăng hái đưa "Bánh tét Trà Cuôn" ra khỏi phum sóc của người Khmer. Hội chợ HVNCLC ở An Giang, bánh tét Trà Cuôn xuất hiện lần đầu theo chương trình hỗ trợ làng nghề của CLBHVNCLC, chị bán cả ngàn đòn bánh. Ngày đầu khách mua để dùng thử, ngày hôm sau mua làm quà. Trên quày không thấy tên Hai Lý và trong câu chuyện làng nghề, chị luôn nói đến Bánh tét Trà Cuôn và hai mươi cái lò bánh cần mẫn để nuôi tên tuổi làng nghề còn nghèo khó của mình.   
Bài và ảnh: Trường Lê (Sài Gòn tiếp thị bộ cũ)